Wąkrota zwyczajna

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

araliowate

Rodzaj

wąkrota

Gatunek

wąkrota zwyczajna

Nazwa systematyczna

Hydrocotyle vulgaris L.
Sp. Pl. 1: 234. 1753

Synonimy

Hydrocotyle peltata Salisb.^[3]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[4]

najmniejszej troski

Multimedia w Wikimedia Commons

Hasło w Wikisłowniku

Wąkrota zwyczajna (Hydrocotyle vulgaris L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny araliowatych (Araliaceae) (w systemach XX-wiecznych zwykle w selerowatych Apiaceae).

Rozmieszczenie

Występuje w całej Europie Zachodniej z nielicznymi stanowiskami na Islandii i Azorach. Rośnie w południowej Skandynawii, krajach nadbałtyckich, w Polsce głównie w zachodniej części kraju, nielicznie na wschodzie, z pojedynczymi stanowiskami na Białorusi i Ukrainie. Zwarty zasięg kończy się na Alpach. Dalej na południe i wschód gatunek bardzo rozproszony – spotykany jest na Półwyspie Apenińskim i wyspach Morza Śródziemnego, lokalnie w Afryce północnej (Maroko), w Azji Mniejszej oraz w Izraelu^[5]^[6].

W Polsce jest rozpowszechniony na zachodzie, zwłaszcza na północnym zachodzie i zanika ku wschodowi. Brak go w Karpatach i w północno-wschodniej części kraju^[7].

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna o cienkiej, płożącej łodydze, zakorzeniającej się w węzłach korzeniącej się, osiągającej do 1,5 m długości^[8].
Liście: O blaszce okrągławej i tarczowatej (ogonek łączy się od spodu w środku blaszki), osiągającej do 4 cm średnicy, na brzegu karbowanej, z wierzchu nagiej, od spodu z rzadka owłosionej. Ogonek liściowy długi, u nasady z pojedynczym, niewielkim, jajowatym i błoniastym przylistkiem^[8].
Kwiaty: Drobne, skupione po 2–5 w okółkach w nieregularnych gronach^[9], ukrytych pod liśćmi^[10]. Poszczególne kwiaty wsparte są drobnymi i odpadającymi przysadkami. Korony są białe lub różowawe, o płatkach poniżej 1 mm długości, zaostrzonych. Kielich silnie zredukowany. Pręciki są krótsze od płatków^[8].
Owoce: Silnie spłaszczone, szersze niż wyższe, eliptyczne, słabo wycięte od góry i spodu. Pokryte są brodawkami, początkowo czerwonymi, później czarniawymi^[8].

Biologia i ekologia

Bylina^[8]. Rośnie w miejscach wilgotnych^[8]: na torfowiskach niskich, wilgotnych łąkach, nad brzegami wód, na glebach bagnistych i torfowych^[10], także w wodzie – korzeniąc się na dnie i z liśćmi pływającymi^[8]. Kwitnie od czerwca do lipca, czasem sierpnia^[8]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla O. Caricetalia nigrae^[11].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-16] (ang.).
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
↑ Hydrocotyle vulgaris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Hultén, E. & Fries, M. 1986. Atlas of North European vascular plants: north of the Tropic of Cancer I-III. – Koeltz Scientific Books, Königstein
↑ Hydrocotyle vulgaris L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-23] .
↑ Adam Zając, Maria Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 300. ISBN 83-915161-1-3.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h MarianM. Koczwara MarianM., Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych. T. IX. Dwuliścienne wolnopłatkowe-dwuokwiatowe. Cz. VII, Kraków 1960, s. 15-16 .
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 328. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.