Mâhidevrân
 | Ten artykuł od 2014-12 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
| " | |||
| Dane biograficzne | |||
| Dynastia | Osmanowie | ||
|---|---|---|---|
| Data urodzenia | 1500 | ||
| Data śmierci | 3 lutego 1581 | ||
| Miejsce spoczynku | Muradiye Külliyesi | ||
| Ojciec | Nieznany | ||
| Matka | Nieznana | ||
| Dzieci | Mustafa | ||
| |||
Mâhidevrân Gülbahar, Mâhidevrân (osmańskotur. ماه دوران سلطان; ur. 21 lutego 1500, zm. 3 lutego 1581) – konkubina osmańskiego sułtana Sulejmana, matka Mustafy (następcy tronu). Pochodziła prawdopodobnie z Albanii[1] lub Czarnogóry[2]
Nieznane są imiona rodziców ani jej imię, które nosiła przed przybyciem do haremu. Wykluczyć natomiast można jej królewskie pochodzenie.[3] Plotka o jej królewskim pochodzeniu wynikała z tego, że jako konkubina sułtańska, niewolnica miała szeroki wachlarz uprawnień, m.in. mogła udzielać się charytatywnie.
Znana była również jako Gülbahar, Gülbehar, Gülfrem, Gülden. Jej imię z osmańskotureckiego znaczy „ta, która jest zawsze piękna”, „ta, której uroda nigdy nie przemija” lub „piękno wszech czasów”. Sulejman nazywał ją Gülbahar (gül: róża; bahar: wiosna).
Przyszłemu sułtanowi (wówczas księciu) Mâhidevrân urodziła księcia Mustafę (1515). Zmarłego w dzieciństwie Ahmeda (1517). W 1525 roku urodziła swoje najmłodsze dziecko Tasasız Raziye Sultan.
Kilka miesięcy po koronacji w 1520[4] roku do haremu sułtana Sulejmana sprowadzono ruską niewolnicę Roksolanę (pochodzącą z terenów ówczesnej Rzeczypospolitej, a dzisiejszej Ukrainy), porwaną przez Tatarów. Roksolana stała się najpierw faworytą sułtana, a później jego prawowitą żoną. Urodziła ona pierwszego syna Mehmeda w roku 1521 (zmarł w 1543).Nieustająca rywalizacja pomiędzy obiema kobietami była częściowo tłumiona przez Ayşe Hafsę, matkę sułtana Sulejmana Wspaniałego. W 1533 roku Mustafa objął w zarząd prowincję Manisę i Mâhidevrân wraz z nim opuściła Eski Saray.
Mâhidevrân otrzymała tytuł Baş Kadın/Baş Hatun[5] od sułtana Sulejmana. Tytuł ten przysługiwał matce najstarszego księcia. W rzeczywistości nigdy nie była sułtanką, ponieważ nie została wzniesiona do rangi Valide lub Haseki[6] [7].
W kulturze
Mâhidevrân jest ważną postacią w tureckim hicie eksportowym Wspaniałe stulecie. W rolę tę wcieliła się Nur Fettahoğlu.
Przypisy
- ↑ LeslieL. Peirce LeslieL., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, 1993, s. 55 (ang.).
- ↑ LeslieL. Peirce LeslieL., Roksolana: Władczyni Wschodu, 28 lutego 2018, s. 88 (pol.).
- ↑ LeslieL. Peirce LeslieL., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, 1993, s. 55, Cytat: "A slave concubine of disputed origin—possibly Albanian or Circassian— Mahidevran appears among the seventeen women of the harem listed in an undated register of Süleyman’s princely household at Manisa." (ang.).
- ↑ LeslieL. Peirce LeslieL., Roksolana: Władczyni Wschodu, 28 lutego 2018, s. 17, Cytat: Roksolana miała szczęście: została wybrana w ciągu kilku miesięcy po wstąpieniu na tron Sulejmana (co miało miejsce we wrześniu 1520 roku) - dziesiątego sułtana dynastii osmańskiej. (pol.).
- ↑ Tytuły używane zamiennie.
- ↑ M. ÇağatayM.Ç. Uluçay M. ÇağatayM.Ç., Padişahların kadınları ve kızları, Türk Tarih Kurumu, 1985 [dostęp 2023-06-25] (tur.).
- ↑ Leslie P.L.P. Peirce Leslie P.L.P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 978-0-19-508677-5 [dostęp 2023-06-25] (ang.).
