Betty Ford

Betty Ford

Betty Ford (1975)
Pełne imię i nazwisko	Elizabeth Ann Bloomer Warren Ford
Data i miejsce urodzenia	8 kwietnia 1918 Chicago
Data i miejsce śmierci	8 lipca 2011 Rancho Mirage
Pierwsza dama Stanów Zjednoczonych
Okres	od 9 sierpnia 1974 do 20 stycznia 1977
Poprzedniczka	Pat Nixon
Następczyni	Rosalynn Carter
Druga dama Stanów Zjednoczonych
Okres	od 6 grudnia 1973 do 9 sierpnia 1974
Poprzedniczka	Judy Agnew
Następczyni	Happy Rockefeller
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Elizabeth Ann Bloomer Warren Ford (ur. 8 kwietnia 1918 w Chicago, zm. 8 lipca 2011 w Rancho Mirage) – żona Geralda Forda, jedna z założycielek kliniki Betty Ford Center do zwalczania uzależnień; pierwsza dama Stanów Zjednoczonych w latach 1974–1977.

Życiorys

Urodziła się 8 kwietnia 1918 roku w Chicago, jako córka kupca, Williama Bloomera i jego żony Hortense^[1]. Od wczesnego dzieciństwa była nazywana „Betty”^[2]. W 1921 roku przeniosła się z rodziną do Grand Rapids, gdzie uczęszczała do szkoły tańca^[2]. Po śmierci ojca w 1934 roku pomagała matce w utrzymaniu domu^[3]. Pracowała dorywczo jako modelka i tancerka^[3]. Dwa lata później ukończyła Central High School^[2]. Uczęszczała też do Bennington School of Dance, gdzie poznała Marthę Graham, która została jej mentorką^[3].

Po pewnym czasie zrezygnowała z kariery tancerki i powróciła do rodzinnego domu^[3]. Niebawem poznała i poślubiła agenta ubezpieczeniowego Williama Warrena^[3]. Z powodu zmian miejsca pracy Warrena często się przeprowadzali^[4]. Po pięciu latach małżeństwa rozwiodła się z mężem^[4]. W tym samym roku poznała Geralda Forda, którego poślubiła w 1948^[4]. Ponieważ trwała kampania wyborcza do Izby Reprezentantów, młodzi nie udali się w podróż poślubną^[5]. Zaraz po zwycięskich wyborach przenieśli się do Waszyngtonu^[6].

Na początku lat 70. nalegała na męża, by zakończył działalność polityczną, w wyniku czego Ford obiecał w 1974 roku po raz ostatni kandydować do Kongresu^[6]. Jednakże jesienią 1973 roku dotychczasowy wiceprezydent Spiro T. Agnew podał się do dymisji, a Ford został jego następcą^[6]. Betty została wówczas drugą damą^[6]. Po ośmiu miesiącach, w wyniku afery Watergate, Richard Nixon zrzekł się urzędu^[3]. 9 sierpnia 1974 Ford został nowym prezydentem, a jego żona – pierwszą damą^[6]. Po wprowadzeniu się do Białego Domu znacznie zliberalizowała zwyczaje w nim panujące, w porównaniu z czasami, gdy pierwszą damą była Pat Nixon^[7]. Z chęcią wyprawiała dużą liczbę przyjęć^[7]. Wprawdzie nie organizowała konferencji prasowych, ale utrzymywała ciepłe relacje z mediami, poprzez nieformalne rozmowy w trakcie imprez^[7]. Miała duży wpływ na decyzje męża, m.in. popierając pełną amnestię dla Nixona^[8]. Często wyrażała także kontrowersyjne poglądy, m.in. chwaliła decyzję Sądu Najwyższego legalizującą aborcję^[9]. Poglądy te były niezgodne z przekonaniami konserwatywnych wyborców, a prawicowa gazeta „National Review” oskarżyła pierwszą damę o „przeredagowanie dekalogu”^[9]. Ponadto lobbowała na rzecz uchwalenia Equal Rights Amendment, czyli poprawki konstytucyjnej, wprowadzającej równouprawnienie kobiet^[9]. Aktywnie opowiadała się też za zwiększeniem liczby kobiet we władzach i rejestracją broni palnej osób prywatnych^[10]. Wobec tych działań prezydent powołał Carlę Hill na sekretarza urbanizacji, a Annę Armstrong na ambasadora w Wielkiej Brytanii^[11]. Odmówił jednak nominacji kobiety do Sądu Najwyższego^[11]. Pomimo że walczyła o prawa kobiet, była niechętna feministkom, które szydziły z roli gospodyni domowej^[11]. Włączała się także w opiekę nad ubogimi i dziećmi z rozbitych rodzin^[12]. Popierała program pomocy dla osób starszych i niepełnosprawnych^[12].

Za swoją działalność jako pierwsza dama USA otrzymała Prezydencki Medal Wolności (1991), Złoty Medal Kongresu^[13] (1998), Nagrodę Woodrowa Wilsona (2003)^[14] oraz tytuł Człowieka Roku tygodnika „Time” (1975)^[15].

W 1975 roku poparła decyzję męża o ubieganiu się o reelekcję, pomimo że kilka lat wcześniej była temu przeciwna^[16]. Brała udział w konwencjach partyjnych i spotkaniach z wyborcami^[16]. Porażka w wyborach odbiła się znacznie na jej zdrowiu^[17]. Wkrótce potem Fordowie opuścili Biały Dom^[17]. Zamieszkali w Rancho Mirage, gdzie Gerald zmarł 26 grudnia 2006 roku^[18]. Pomimo podeszłego wieku i słabego zdrowia, Betty wzięła udział w ogólnokrajowych uroczystościach pogrzebowych^[18]. Sama zmarła 8 lipca 2011 roku^[18].

Życie prywatne

Elizabeth Ann Bloomer poślubiła Williama C. Warrena w 1942 roku^[3]. Małżeństwo to nie było udane, jednak decyzja o rozwodzie była odwlekana, z powodu złego stanu zdrowia Warrena (cierpiał na cukrzycę)^[4]. W 1947 orzeczono pomiędzy nimi rozwód^[4].

15 października 1948 wyszła za mąż za Geralda Forda w Kościele episkopalnym^[5]. Mieli trzech synów: Michaela Geralda (ur. 1950), Johna Gardnera (ur. 1952), Stevena Meigsa (ur. 1956) i jedną córkę – Susan Elizabeth (ur. 1957)^[5].

Zdrowie

Latem 1964 roku zaczęły się jej dolegliwości bólowe, spowodowane skurczem nerwu, a także postępującym artretyzmem^[6]. Zaczęła wówczas regularnie zażywać leki przeciwbólowe^[4]. Tuż przed wprowadzeniem się do Białego Domu, wykryto u niej raka piersi^[12]. Upubliczniła tę informację co sprawiło, że wiele Amerykanek poddało się badaniom kontrolnym^[12]. Sama przeszła zabieg mastektomii^[12]. Gdy w 1976 roku jej mąż przegrał z Jimmym Carterem wybory prezydenckie, podupadła na zdrowiu i ponownie wpadła w uzależnienie od leków^[19]. Dwa lata później zdała sobie także sprawę, że jest alkoholiczką i udała się na kurację odwykową do Alcohol and Drug Rehabilitation Service w Long Beach^[19]. Wkrótce potem upubliczniła swoją chorobę^[19]. W 1982 roku założyła ośrodek do walki z uzależnieniami Betty Ford Center for Drug and Alcohol Rehabilitation^[20]. Gdy jej stan zdrowia się pogorszył, kierownictwo ośrodka przekazała córce, Susan^[18]. Jej walka z nałogiem została opisana w autobiografii „Betty: A Glad Awakening” (1987) i serialu biograficznym pt. „The Betty Ford Story”^[2]. Jesienią 1987 roku przeszła zabieg poczwórnego bypassu w Eisenhower Medical Center^[21].

Przypisy

Bibliografia

• Longin Pastusiak: Panie Białego Domu. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2012. ISBN 978-83-7780-322-6. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Elizabeth Anne Bloomer Ford. Biały Dom. [dostęp 2016-12-07]. (ang.).