Hercules van het Forum Boarium

Hercules van het Forum Boarium
Inventarisnummer: MC1265
Jaar 2e eeuw v.Chr.
Materiaal Brons
Locatie Capitolijnse Musea, Rome
Hoogte 241 cm
Portaal  Portaalicoon   Kunst & Cultuur

De Hercules van het Forum Boarium is een verguld bronzen beeld uit de collectie van de Capitolijnse Musea in Rome. Dit hellenistische kunstwerk, dat waarschijnlijk uit de tweede eeuw voor Christus stamt,[1] heeft een totale hoogte van 241 cm. Het werd gevonden op het Forum Boarium, waar meerdere tempels aan Hercules gewijd waren.

Herkomst

De Hercules werd gevonden toen Paus Sixtus IV (pontificaat van 1471 tot 1484) werkzaamheden liet uitvoeren op het Forum Boarium. Mogelijk is dit het cultbeeld in de tempel van Hercules dat Plinius de Oudere omschreef.[2] Het beeld was niet geheel onbeschadigd, waarschijnlijk zijn de linkervoet en de knuppel moderne restauraties. Al in 1510 bevond de Hercules zich in het Palazzo dei Conservatori, waar het nog altijd te zien is. Mogelijk kende Michelangelo het beeld toen hij aan zijn David werkte (1501-04).

Voorstelling

Het verhaal van de twaalf werken van Herculus was nauw verbonden met het Forum Boarium. Volgens Romeinse versies stal de held de kudde van Geryones en bracht deze vanuit Spanje naar de Aventijn. Daar nam Cacus, een zoon van Vulcanus, een deel van de kudde mee terwijl Hercules sliep en verstopte de runderen in een grot. Hercules ontdekte dit, doodde Cacus en richtte een altaar op.[3] Deze plek zou later het Forum Boarium worden met zijn veemarkt aan de Tiber.

In zijn rechterhand houdt Hercules een knuppel in de aanslag. De appels van de Hesperiden liggen in zijn linkerhand. Hij heeft bloemkooloren, de korte haardracht van een atleet en draagt een lauwerkrans. Waarschijnlijk was oorspronkelijk de huid van de leeuw van Nemea over zijn linkerarm gedrapeerd. De proporties van het beeld wijzen op de invloed van Lysippus, die leefde in de vierde eeuw voor Christus.[4] Vooral het relatief kleine hoofd en de typische contrapposto vallen op. Daarnaast is deze Hercules, ondanks zijn gespierde uiterlijk, toch slanker dan veel andere voorstelling van de held.

Hercules van het theater van Pompeius

Er is nog een levensgroot bronzen beeld van Herculus uit de Romeinse tijd overgeleverd dat laat zien hoe de stijl van Lysippus doorwerkte. Dit kunstwerk werd in 1864 gevonden in de buurt van het theater van Pompeius en staat dan ook bekend als de Hercules van het theater van Pompeius. Het was onder beschermende tegels begraven waarvan een de inscriptie FCS (fulgor conditum summanium) droeg. Dit geeft aan dat het beeld door de bliksem geraakt was en daarna zorgvuldig op dezelfde plek begraven. In tegenstelling tot de versie in de Capitolijnse Musea, rust de knuppel van deze Hercules op de grond en is de leeuwenhuid hier nog aanwezig. Het beeld maakt deel uit van de collectie van de Vaticaanse Musea.

Afbeeldingen

Literatuur

  • Francis Haskell en Nicholas Penny (1981). Taste and the Antique: The Lure of Classical Sculpture 1500-1900. Yale University Press. p. 227
  • Olga Palagia (1990). Two statues of Hercules in the Forum Boarium in Rome. in: Oxford Journal of Archaeology, vol. 9 no. 1, maart 1990.

Externe links

  • (en) Informatie over het beeld op de website van de Capitolijnse Musea. Geraadpleegd op 31 oktober 2023.
  • (en) Olga Palagia, Two statues of Hercules in the Forum Boarium in Rome. Geraadpleegd op 31 oktober 2023.
  • (en) Samuel Ball Platner en Thomas Ashby, A Topographical Dictionary of Ancient Rome, Oxford University Press, Londen, 1926: "Aedes Herculis Victoris". Geraadpleegd op 31 oktober 2023.
Bronnen, noten en/of referenties
  • Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Hercules of the Forum Boarium op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
  1. ↑ Deze datering is niet onomstreden, vgl. Olga Palagia, Two statues of Hercules in the Forum Boarium in Rome.
  2. ↑ Omdat zich op het Forum Boarium meerdere tempels gewijd aan Herculus bevonden, is niet meer met zekerheid te zeggen aan welke tempel Plinius refereerde.
  3. ↑ Er zijn verschillende varianten van het verhaal bekend, ieder met een iets ander verloop.
  4. ↑ Wellicht is zelfs een mal uit deze periode gebruikt om het beeld te maken.
Mediabestanden
Zie de categorie Capitoline Hercules van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.